مطالب خواندنی در مورد زنبور
زنبور: زنبور جانوری متعلق به دسته حشرات و از راسته نازکبالان است. در جهان حدود ۲۰٬۰۰۰ گونه زنبور وجود دارد. زنبورها گردهٔ گلها را جمعآوری میکنند. این حشره را در همه جای دنیا بجز قطب جنوب میتوان یافت.
گردهافشانی:به نظر میآید که عمل گردافشانی بسیار پیشتر از اینکه توسط زنبورها انجام شود، توسط حشرات راستهٔ قاببالان مانند سوسک گردهافشان انجام میشدهاست. زنبورها به عنوان عامل گردهافشانی، از لحاظ رفتار و خصوصیات بدنی با یکدیگر متفاوت هستند. زنبورها برای گردهافشانی نسبت به حشراتی دیگر مانند پروانهها، سوسکها و ... به طور کلی مناسبتر هستند
زندگی زنبورها: برخی از زنبورها زندگی اجتماعی دارند. این به آن معنی است که آنها در گروههای سازمان یافته زندگی میکنند. زنبور عسل گونهای از زنبورها است که زندگی اجتماعی دارد. زنبورهای عسل در محلی بنام کندو زندگی میکنند. سه نوع زنبور در کلونی زنبورها وجود دارد. زنبور ملکه بخاطر اینکه تخمگذاری میکند اصلیترین و مهمترین زنبور کندو میباشد. تنها زنبور ملکه هست که با نیشش میتواند زنبورهای ملکهٔ دیگر را نیش بزند. زنبور ملکه معمولاً مادر زنبورهای کارگر است. وقتی که زنبور ملکه جوان است، از شیرهٔ مخصوصی تغذیه میکند. زنبورهای کارگر هم مانند زنبور ملکه ماده هستند و وظیفهٔ آنها جمعآوری گرده از گلها و محافظت از کندو میباشد. نوع سوم نیز زنبورهای نر هستند که تنها کارشان بارور کردن زنبور ملکه است.
بدن: همانند دیگر حشرات بدن زنبور را میتوان به سه قسمت تقسیمبندی کرد: سر، سینه (قسمت میانی) و شکم (که در پشت قرار دارد.) همچنین مانند سایر حشرات زنبورها دارای ۳ جفت پا و ۲ جفت بال هستند. اکثر زنبورها بدنشان پر از کرک است و رنگ بدنشان زرد و سیاه یا نارنجی و سیاه است.
پرواز زنبورها: در سال ۱۹۳۴ شخصی بنام ام.ماگنان در فرانسه کتابی به نام Le vol des insectes را نوشت و در آن مطرح نمود که پرواز این حشرات با محاسبات علمی نمیتوان توضیح داد زیرا نسبت بال به بدنشان بسیار کوچک است و این حشرات بر اساس پسار نمیتوانند پرواز کنند. شخص دیگری نیز بنام آندره لاگو به طور عملی این فرض را امتحان نمود و نتایج بررسی نیز نشان میداد این حشرات نباید توان پرواز داشته باشند. این تصور در واقع تصور غلطی بود، زیرا پرواز این حشرات نقیض قانون پسار در گازها است ولی پرواز این حشرات را میتوان با قوانین مکانیکی توضیح داد، همانطور که بالگردها نیز با این قوانین به پرواز در میآیند. در سال ۲۰۰۵ مایکل دیکینسون و همکاران او با کمک دوربینهای فیلمبرداری سریع از پرواز زنبور عسل فیلمبرداری کردند. آنها سرعت بال زدن زنبور را ۲۳۰ بار در ثانیه تخمین زدند.
زنبورها و انسانها :زنبورها چهرهٔ شاخصی در اساطیر داشتند و به عنوان الگویی برای جامعهٔ بشری بودند. به عنوان مثال در عهد باستان در خاور نزدیک، این حشره به عنوان پلی به عالم اموات شناخته میشده و در تزیین مقبرهها طرح این حشره استفاده میشده است. با وجود اینکه این حشرات نیش دردناکی دارند ولی از جایگاه بالایی نزد انسانها برخوردار هستند. دلیل این جایگاه به احتمال زیاد بخاطر سودمندی در گردهافشانی و تولید عسل و همچنین شهرت آنها به عنوان موجودی کوشا میباشد. این حشره به طور منظم در تبلیغات برای اجناس بکار گرفته میشود. اگرچه نیش زنبور برای افرادی که حساسیت دارند میتواند مرگبار باشد، تقریباً تمامی گونههای زنبور غیر تهاجمی بوده و اگر انسانها با آنها کاری نداشته باشند، هرگز نیش نخواهند زد. اغلب انسانها برای زنبورها هستند و با آلوده کردن محیط زیست آنها به مواد سمی به آنها آسیب میرسانند. در اندونزی لارو زنبور عسل را با برنج میخورند. به این صورت که با نارگیل رنده شده مخلوط و سپس در برگ موز پیچیده و در بخار آب میپزند.
روش جمع آوری عسل توسط زنبور عسل: زنبور عسل شهد گلها را توسط خرطوم كوچك خود آن را مكیده و از راه دهان به كیسه بسیار كوچك خود موسوم به كیسه عسلی وارد میكندد وقتی میزان شهد جمعآوری شده به حدود ۴۰ میلیگرم رسید، گلها را رها كرده و به سمت كندو پرواز میكند. جالب اینكه برای تهیه یك كیلو عسل، زنبور باید شهد ۲۰ میلیون گل را جمع و به كندو حمل كند. جالبتر این است كه زنبور عسل خاصیت ثابت گلی دارد، یعنی تا وقتی كه مشغول جمع آوری شهد یك گل است، روی سایر گلها نمینشیند. زنبور عسل پیش از رسیدن به كندو در بین راه مقداری از آب شهد را جذب میكند و چون شهد گلها حاوی ۵۰ تا ۸۰ درصد آب است، با این عمل میزان رطوبت عسل را به حدود ۱۷ تا حداكثر۲۵ درصد میرساند، یعنی حدودا از هر سه گرم شهدی كه زنبور عسل به كندو میآورد، یك گرم عسل به دست میآیدد البته عسل مناطق شمالی كشور به علت بالا بودن رطوبت هوا از آب بیشتری برخوردار است و لذا آبكی میباشد، ولی عسل مناطق كوهستانی از آب كمتری برخوردار میباشد. زنبورها اصلاً نميخوابند. آنها براي پر كردن كيسه مخصوص بدنشان از شهد، روي ميليون ها گل مينشينند و شهدشان را ميمكند. وقتي كيسه شان پر شد، به طرف كندو برميگردند. در راه، قبل از رسيدن به كندو مقداري دياستاز ـ كه نوعي آنزيم است ـ را روي شهدهاي داخل كيسه مخصوص شان ميريزند. وقتي به كندو رسيدند، آن را داخل سلول هاي شش ضلعي موم ميگذارند و دوباره براي جمعآوري شهد از كندو خارج ميشوند. شب ها وقتي زنبورها نميتوانند از كندو خارج شوند، سراغ شش ضلعي هاي موم ميروند و شهد داخل آن را با خرطومشان به داخل كيسه مخصوص شان ميريزند، آب اضافه آن را جذب ميكنند و با ترشح دوباره و چندباره دياستاز روي آن، ماده غليظ شيريني به نام «عسل» درست ميكنند.
عمر زنبور های عسل: دانشمندان معتقدند كه عمر زنبور عسل از عمر انسان بيشتر است؛ چون قديمي ترين فسيل انسان (بشر اوليه) 6ميليون سال قدمت دارد و قديمي ترين فسيل زنبور عسل 40 ميليون سال و اينكه قديمي ترين اثر نقاشي درباره زنبور عسل با قدمت 12هزار سال پيش در يكي از غارهاي اسپانيا وجود دارد كه مردي را در حال برداشت عسل از يك كندو نشان ميدهد. همه اينها يعني اينكه «عسل» از اول عمر بشر در سفره غذايي او حضور داشته است. در طول قرون گذشته هرچه علم پيشرفت كرده و تحقيقات بيشتري درباره عسل و زنبور عسل انجام شده، انسان بيشتر مبهوت قدرت خداوند شده و خاصيت هاي بيشتري از اين ماده غذايي را شناسايي كرده است. در حال حاضر در ايران بيش از 40 هزار پروانه رسمي پرورش زنبور عسل صادر شده و مسلماً تعداد زيادي از زنبورداران هم به صورت غير رسمي به توليد عسل ميپردازند.
شگفتیهای عسل و زنبورعسل: برای تهیه و فرآوری هر کیلوگرم عسل طبیعی، زنبورعسل باید 120 تا 150 هزار بار شهد جابهجا کند و از 10 میلیون گل، شهد برداشته و مسافتی برابر هفت مرتبه چرخش به دور کره زمین بپیماید! عمر یک زنبورعسل کارگر حدود 45 روز است که طی آن هیچگاه نمیخوابد!
عسل طبیعی تنها مادهای غذایی است که هرگز فاسد نمیشود و نیرومندترین و خطرناکترین میکروبها را در کمتر از 48 ساعت نابود میکند به همین دلیل بهترین آنتیبیوتیک خوراکی طبیعی است که هیچ آسیبی به بدن نمیرساند! هر زنبور عسل در طول زندگی خود در صورتی که شرایط مساعد باشد و از هر بلای طبیعی و غیرطبیعی جان سالم بدر برد تنها میتواند یک قاشق مرباخوری عسل فراهم کند. زنبورعسل با تمام کوچکی پیکرش دارای دو معده است؛ معدهی اول «کیسه عسلی» نام دارد و شهد گلها به آنجا وارد شده و با عملیاتی آن را به عسل تبدیل کرده سپس با خرطوم خویش آن را به سلولهای مومی شکل که از پیش فراهم شده میریزد و در آن را با مومهای ویژه پلمپ میکند. در معدهی دوم زنبور، فرآیند گوارش انجام میشود. زنبورها 20 میلیون سال است که عسل تولید میکنند برای تولید 1 کیلوگرم عسل 30 هزار زنبود از 20 میلیون گل شهد جمع آوری میکنند زنبورها برای جمع کردن شهد گل ها مصافتی معادل 6 بار چرخش به دور کره زمین را طی میکنند زنبور ها جدا از تولید عسل , به علت توانایی گرده افشانی نقش بسیار مهمی در حیات بسیاری از گیاهان در طبیعت دارند عسل برای تقویت جسمانی کودکان بسیار سودمند است اما برای کودکان زیر 2 سال پیشنهاد نمی شود
گروه نویسندگان
۲۸ مهر ۱۳۹۳