اکثر بیماران دیابتی این سؤال را درذهن خود دارند ، برای جواب تا این حد می توان گفـت که د رمورد دیابت شیرین مصرف عسل همان قدر مضّر است که مصرف قند ضرر دارد ولی با توجه به خواص جانبی عسل و همچنین وجود فرکتوزکه جهت جذب به سلولها نیازی به انسولین ندارد ، میتوانند عسل را جایگزین مقدار قند مصرف روزانه خود قرار دهند و باید توجه داشته باشند که مصرف عسل به عنوان قند اضافی در رژیم غذایی آنها مجاز نیست چرا که عسل علاوه بر فروکتوز به همان نسبت هم گلوکز دارد
عسل شامل قندهایى چون گلوکز (عامل تولید انرژى سریع) و فروکتوز (عامل تولید انرژى طولانى) و مواد معدنى از قبیل منیزیم، پتاسیم، کلسیم، کلرید سدیم، گوگرد، آهن، فسفات، مس، روى، ید و انواع ویتامین هایى همچون 1B، 2B، 3B، 5B، 6 Bو Cمى باشد.
عسل یک ماده قندى فوق اشباع است و یکى از آنزیم هاى مهم عسل، آنزیمى است به نام دیاستاز که در صورت مهیا بودن شرایط (قرار گرفتن عسل در محیطى با درجه حرارت بین(ْ7 ـ ْ14) ذرات خیلى ریز محلول در عسل را به خود جذب کرده و پس از تشکیل هسته شروع به رس کردن (متبلور، کریستالیزه شدن) آن مى شود و این تنها یک حالت فیزیکى است مثل یخ زدن آب; بنابراین هیچ تأثیر سوئى در خواص و کیفیت عسل ندارد و براى برطرف کردن آن مى توان ظرف محتوى عسل را درون ظرف آب گرم قرار داده و به آرامى حرارت دهید تا به حالت طبیعى درآید.
پس رس کردن عسل دلیل بر طبیعى و سالم بودن آن است و هیچ عسل طبیعى و سالمى در دنیا پیدا نمى کنید مگر این که دیر یا زود رس خواهد کرد البته زمان آن بستگى به نوع گل و گیاه و مقدار رطوبت موجود در عسل و درجه حرارت محیطى که عسل در آن نگهدارى مى شود دارد، بنابراین مصرف کنندگان گرامى هیچ نگرانى از این بابت نداشته باشند و مى توانند بنابر سلیقه خود آن را به صورت مایع و یا رس کرده مصرف نمایند.
البته عسل نیز مانند هر ماده غذایى دیگر شرایط نگهدارى خود را مى طلبد بنابراین توصیه مى شود عسل را در جاى گرم و خشک (همان دماى اتاق و آشپزخانه) نگهدارى شود و نیاز به یخچال نمى باشد.
1-عسل طبیعی عسل به شهد گل ها اطلاق می شود که زنبور عسل پس از تغذیه از گیاهان مختلف، آن را ساخته باشد. به بیان دیگر عسل ماده شیرین و غلیظی است که توسط زنبوران عسل از شهد گل ها جمع آوری شده و تغییر شکل می یابد و سپس در داخل سلول های مومی کندو ذخیره می شود. زنبوران عسل دارای نیروی ذاتی هستند که گل های مفید را از غیر مفید تشخیص می دهند. آنها با علاقه فراوان سراغ تمام گیاهان طبی و گل های شفابخش می روند و عصاره آنها را گرفته و به بهترین شکل در اختیار ما قرار می دهند. این عسل کاملاً طبیعی و سرشار از مواد غذایی و حیات بخش بوده و می تواند تمام نیازهای غذایی را برطرف کند، زیرا زنبور تمام املاح و ویتامین های موجود در گل را به شکل عسل می پروراند و آن را قابل جذب در خون می سازد. از طرفی کیفیت عسل طبیعی چندین برابر بیشتر از عسل مصنوعی است که زنبور با آب و شکر تغذیه می شود
2- عسل تقلبی هر گونه تغییری در عسل مانند افزودن یک سری مواد به آن، تقلب محسوب می شود. به طور کلی عسل تقلبی به دو روش تهیه و در سطح جامعه توزیع می شود.
الف) بخشی از عسل، تقلبی است
1) با کمک زنبور :در این حالت زنبوردار مخلوط آب وشکر را به کندو میدهد و کندو این آب وشکر را در شانهای عسل ذخیره میکند . زنبورداران این عسل را تخلیه میکند و به قیمت عسل طبیعی بفروش میرسانند این خیلی به نفع زنبورداران است به دو دلیل اول اینکه شکر کیلویی حداکثر 2هزار تومان را به قیمت عسل میفروشند دوم اینکه زنبور ، برای جمع آوری شهد باید مناطق وسیعی را جستجو و آنرا به کندو بیاورد و سپس آنرا بپروراند که با توجه به سرسبزی منطقه زمان نسبتا طولانی ای طول میکشد اما زنبور داران با دادن مخلوط آب وشکر باعث میشوند شانهای عسل سریع تر پر شود و زود راهی بازار میشود . اخیرا بدنبال افزایش آگاهی مردم و تقاضای مردم برای عسل طبیعی بعضی کندوداران عسل را همراه با شانهای سربسته (عسل داخل موم های سربسته) به بازار عرضه میکنند و مردم هم با خیال راحت این عسل را به عنوان عسل طیبعی می خرند. این گونه عسلها هم تا 90 درصد موارد تقلبی است زیرا این شانها همان شانهای پر شده با مخلوط آب و شکر توسط زنبور هستند و نیز هیچ کندو داری موم بافته شده خود که آماده تخمریزی پس از تخلیه عسل است خراب نمیکند پس باید در انتخاب عسل دقت کنید.
2)بدون کمک زنبور :در این حالت زنبور دار عسل خود را با محلول غلیظ آب و شکر مخلوط میکند و به بازار عرضه میکند.
ب) عسل صد در صد تقلبی است
در این روش عسل 100 درصد مصنوعی بوده و از شیره میوه هایی مانند خرما، توت و غیره یا از مواد گلوکزی (شربت قند)، مواد نشاسته ای و ... ساخته می شود که این عسل ها به هیچ وجه عطر و طعم عسل واقعی را ندارند. عسل های مصنوعی تهیه شده از شیره میوه ها، دارای مواد و ترکیباتی مشابه عسل طبیعی هستند که از تغلیظ آب میوه ها به طریق مصنوعی و صنعتی به دست آمده اند. این نوع عسل، بدون دخالت زنبور، از قند، نیشکر و میوه های شیرین مانند خربزه، هندوانه، کدو تنبل و خرما تولید می شوند. این روش در ایران متداول نبوده، ولی در بعضی از کشورها مرسوم است
راه تشخیص: برای مصرفکنندهی عادی یک راه بیشتر برای شناسایی عسل وجود ندارد؛ آن هم استفاده از حواس است. یعنی با چشم، شکل ظاهری عسل را ارزیابی، با بینی بو و با زبان مزه کرده. رنگ و غلظت عسل نمیتواند عاملی تعیینکننده برای شناسایی کیفیت این محصول باشد چراکه غلظت و رنگ عسل بسته به شرایط اقلیمی تولید آن متفاوت است به هر حال عسل طبیعی، عطر و طعم گلها را دارد به گزارش خبرنگار کشاورزی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) عسل از جمله ارزشمندترین مواد غذایی و سرشار از سودمندترین مواد حیاتی اعم از مواد آلی، معدنی، قندهای طبیعی، انواع ویتامینها است که برای تولید آن، زنبورعسل شهد بهترین گلها را مکیده و پس از افزودن انواع آنزیمها و انجام چند کنش شیمیایی، شهد را تبدیل به مایعی خوشبو، نشاط آور، نیروزا و شفابخش بهنام عسل میکند. علیرغم اینکه عسل در طب سنتی جایگاه ویژهای دارد در کشور ما نه تنها از جنبهی درمانی به این محصول بیتوجهی شده بلکه در سبد غذایی خانوادهها نیز مورد بیمهری قرار گرفته که مصرفکنندگان یکی از دلایل عدم مصرف این محصول را تقلبی بودن و نبود عسل با کیفیت در بازار مصرف عنوان میکنند. در این میان مصرفکنندگان نشانههایی برای شناسایی عسل طبیعی از عسل تقلبی مطرح میکنند؛ گروهی از مردم براین باورند که عسل وقتی بلورین، کدر و تهنشین شود، تقلبی است و عسل سالم و طبیعی همیشه صاف و شفاف میماند اما این باور اشتباه است. مصرفکنندهی ایرانی، عسل خوب، خالص و طبیعی را عسلی میداند که رنگش کهربایی تیره مانند عقیق و سفت باشد و اصطلاحا «کش» آمده و اگر یک روز در یخچال گذاشته شود، بلورین نشود و چنانچه قاشقی از آن برداشته شود، قطراتی که سرازیر میشود به صورت باریکهای پیوسته باشد و قطع نشود. کسانی هم شگردهای ویژهای را برای شناسایی عسل سفارش میکنند که پایه و اساس آن معلوم نیست مانند کبریت گرفتن کنار عسل، ریختن چند قطره روی روزنامه و ... که هیچ کدام از این موارد از نظر عسلشناسان و علم تغذیه پذیرفته نیست. باید دانست شناسایی عسل طبیعی و مصنوعی به صورت دقیق و علمی به کمک انگشت، قاشق یا مزه کردن و ... ناممکن بوده و این مهم تنها از عهدهی آزمایشگاه بر می آید.
عسل طبیعی؛ از ماده شیرینی که زنبورعسل تنها از شهد گلها و گیاهان جمعآوری کرده و پس از دگرگونیهای لازم، در سلولهای مومیشان در کندو ذخیره کرده باشد، تولید میشود. عسل تغذیهای؛ از مادهی شیرینی که زنبور عسل علاوه بر استفاده از شهد گلها و گیاهان از شربت، شکر و ... که در اختیار آنها میگذارند، استفاده کرده باشد. اینگونه عسل قطعا کیفیت و خواص عسل طبیعی را ندارد.. عسل تقلبی؛ مایعی است شیرین شبیه عسل که از گلوکز تجاری، شکر، اسید ستریک، اسانس و ... که پس از پختهشدن به دست میآید. در تهیه و تولید این شبه عسل، زنبور هیچ دخالتی ندارد و در آزمایشگاه به آسانی قابل شناسایی است. اینگونه شبه عسلها نه تنها فاقد هرگونه خاصیت درمانی - غذایی است بلکه برای سلامتی انسان زیانآور است. متاسفانه شبه عسلها به صورت گسترده تولید و به بازار عرضه شده و به دلیل قیمت ارزان (هر کیلو سه تا 5000 تومان) با استقبال مصرفکنندگان روبهرو میشود. با توجه به هزینههای تولید عسل طبیعی (هزینه کوچ، نگهداری، توسعه و تجهیز زنبورستانها، دستمزد زنبورداران حرفهای، بستهبندی و ...) قیمت عسل طبیعی باید منطقی باشد. عسل تکگل؛ به عسلی میگویند که زنبور عسل، شهد را از روی یک نوع گل جمعآوری کرده باشد مانند عسل آویشن، اقاقیا، سدر (کنار)، گون، مرکبات و ... این گونه عسل کاربرد درمانی داشته.. عسل صد درصد تک گل کمیاب است و در بیشتر عسلهای تک گل مقدار اندکی از شهد گلهای پراکنده در هر منطقه وجود دارد. عسل گلها؛ عسلی که زنبور عسل، شهد را از روی گلهای گوناگون جمعآوری کرده باشد یا چند عسل تک گل را طبق فرمول خاص (که از نظر خواص، رنگ، عطر و سعم مطابق ذائقهی بیشتر مصرفکنندگان باشد) با یکدیگر مخلوط کنند. اینگونه از عسل طبیعی نیز کاربرد درمانی دارد.